Je zit ziek thuis, dan belt je baas: 'Kun je echt niet komen'?

Bron: Nursing

‘Volgens mijn leidinggevende kon ik met één arm best collega’s komen helpen,’ vertelt een verpleegkundige met haar arm in het gips. ‘Ze was heel duidelijk. Ik kon niet eens autorijden, maar moest maar even uitzoeken hoe ik wél naar het werk kwam. Ik heb vriendelijk bedankt. Ik was erg ontzet en boos na dat telefoongesprek.’

Schuldgevoel bij ziekmelding 
Deze verpleegkundige is niet de enige die dit overkomt. Uit onderzoek van vakbond CNV1 blijkt dat bijna een kwart van de werkgevers zieke werknemers onder druk zet om snel weer te komen werken. Het onderzoek was reden voor Nursing om te polsen of dit ook speelt onder onze lezers. En wat blijkt? Ruim 93% van de verpleegkundigen voelt zich bezwaard bij een ziekmelding en 43% voelt zich wel eens onder druk gezet door de leidinggevende om toch te komen werken.

Werkgever belt vaak 
Bijna 1200 verpleegkundigen reageerden op de poll van Nursing en gaven aan op welke manier zij druk ervaren. Bijna 30% van de reageerders noemde het belgedrag van de leidinggevende. ‘Mijn werkgever bleef maar bellen dat ik moest komen werken’, reageert een verpleegkundige. Tijdens die telefoontjes wordt het ziekzijn bijvoorbeeld gebagatelliseerd. ‘Neem maar een paracetamol,’ of ‘Je kan gewoon komen werken hoor,’ krijgen verpleegkundigen te horen. 

Andere werkgevers gaan nog een stukje verder. ‘Mijn baas vuurt een kruisverhoor af bij een ziekmelding,’ reageert een verpleegkundige. Zij moet haar leidinggevende een foto van de thermometer sturen. Of van de coronatest of de medicijnen die ze heeft gekregen. Een andere reageerder herkent dit. ‘Of ze vragen om een bewijs van de huisarts of fysiotherapeut.’

De reageerders weten dat het personeelstekort de belangrijkste oorzaak is van het uitoefenen van druk. ‘Steeds maar weer wordt benadrukt hoe lastig het voor hen is dat je er niet bent. Bij je ziekmelding wordt je meteen gevraagd wanneer je weer beter denkt te zijn,’ aldus een verpleegkundige. Maar met opmerkingen als ‘We hebben al zoveel ziekmeldingen,’ en ‘Zo komen collega’s in de problemen, hoe gaan we dat nu oplossen?’, voelen collega’s zich alleen maar meer onder druk gezet. ‘Lost dat nou echt iets op?’

Bedrijfsarts bepaalt of je ziek bent
Hans Schenkt denkt van niet. Schenk adviseert regelmatig verpleegkundigen in zijn functie als juridisch adviseur bij CNV Zorg & Welzijn. ‘De werkgever mag niet voor jou beslissen of je ziek bent en moet komen werken.’ (Zie ook het kader.) ‘Alleen de bedrijfsarts mag dit beoordelen. Maar veel verpleegkundigen voelen zich bezwaard bij dit soort woorden en zijn geneigd eerder aan het werk te gaan dan goed voor ze is’, zegt Schenk. Volgens hem is dat niet de oplossing. ‘Je ziet dat werknemers daardoor niet goed herstellen en zichzelf juist vaker moeten ziekmelden.’

Wat mag je baas wel en niet?

Dit mag de werkgever niet:

Vragen naar je medische klachten en symptomen, dat staat de privacywetgeving niet toe. Je bent niet verplicht om te melden of je griep hebt of iets ernstigers. De bedrijfsarts mag dit wel, maar hij mag deze informatie niet zonder toestemming delen met je werkgever.
Voor jou beslissen of je ziek bent en moet komen werken. Alleen de bedrijfsarts mag dit beoordelen.
Je ziekmelding weigeren, je verplichten om te komen werken of adviseren over medicatie (ook niet om een paracetamol in te nemen).
Voorstellen om dan maar verlofuren af te schrijven in plaats van ziekteverlof op te nemen. 

Dit mag de werkgever wel:

Vragen hoe lang je denkt ziek te zijn.
Vragen of je vervangend werk kan doen (al beslist uiteindelijk de bedrijfsarts hierover).
De bedrijfsarts inschakelen voor advies.
Eisen dat je bereikbaar bent.
Een bedrijfsarts inschakelen, je bent verplicht om hieraan mee te werken.